AWD to typ napędu 4x4. Zapewnia przeniesienie momentu obrotowego na wszystkie koła. Może być napędem stałym lub dołączanym automatycznie. Pozwala bezpieczniej jeździć po asfalcie i zapewnia dobre właściwości terenowe. Sprawdź, czym jest AWD i jakie ma zalety.
Spis treści:
1. Jakie są rodzaje napędów 4x4?
2. W czym napęd AWD jest lepszy od napędu na jedną oś?
3. Dlaczego warto wybrać samochód z AWD?
3.1 Ekonomiczna i bezpieczna jazda
3.2 Przyjemność z prowadzenia
3.3 AWD w samochodach hybrydowych i elektrycznych
4. Najczęściej zadawane pytania
4.1 Czym jest napęd AWD?
4.2 Czym napęd AWD różni się od FWD i RWD?
4.3 Napęd na wszystkie koła czy na jedną oś – co lepsze?
4.4 Czy napęd na wszystkie koła AWD i napęd na cztery koła 4WD to to samo?
4.5 Napęd AWD z IDD – co to takiego?
Jakie są rodzaje napędów 4x4?
Nomenklatura związana z napędami jest dość skomplikowana. Czym różnią się 4x4, 4WD i AWD? Wiele zależy tutaj od producenta. Dla jednej marki 4x4 będzie oznaczało napęd 4WD, dla innej AWD.
Przyjmując najbardziej popularną klasyfikację:
- 4x4 – to ogólne określenie napędu na cztery koła; 4x4 oznacza, że w aucie, które ma cztery koła, moment trafia do czterech kół, w przypadku 4x2 z czterech kół napędzane są dwa, a w 6x4 cztery koła z sześciu,
- 4WD – to napęd 4x4, w którym standardowo napędzana jest jedna oś (najczęściej tylna); kierowca sam musi dołączyć napęd drugiej przyciskiem lub dźwignią,
- AWD – jest napędem na wszystkie koła; może to być napęd stały lub dołączany automatycznie (w zwykłych warunkach drogowych napędzane są dwa koła, a w momencie utraty przyczepności napęd trafia też do kół drugiej osi).
4WD to inaczej ręcznie dołączany napęd 4x4. Sprawdza się głównie w warunkach terenowych. Wytrzymuje duże obciążenia, ale przy niewielkiej prędkości. Z powodu naprężeń oraz charakterystyki (hałas, praca osi przedniej i tylnej z tą samą prędkością) niezbyt nadaje się w trybie 4x4 do jazdy asfaltowej.
AWD jest bardziej uniwersalny, szczególnie w wariancie automatycznym. Stały napęd 4x4 jest bowiem ciężki, skomplikowany i średnio przystosowany do off-roadu, chociaż na drodze pokrytej wodą czy lodem zapewnia bardzo dobrą przyczepność.
W czym napęd AWD jest lepszy od napędu na jedną oś?
Napędy na oś przednią i tylną to rozwiązania, które mają swoje ograniczenia. Napęd przedni jest stosowany często w autach miejskich, kompaktowych, vanach czy crossoverach. Jak wskazuje nazwa, w napędzie przednim umieszczony z przodu silnik napędza przednie koła. Nie ma potrzeby stosowania wału napędzającego tył, więc to rozwiązanie jest kompaktowe, pozwalające wygospodarować bardziej przestronną kabinę i tańsze w produkcji w porównaniu np. z napędem tylnym.
Wadą jest gorsze prowadzenie w porównaniu do napędów na tył i AWD, ponieważ koła odpowiadają zarówno za przenoszenie mocy, jak i za skręcanie. Auto może być skłonne do podsterowności. Ponadto w pojazdach z napędem przednim stosuje się zazwyczaj mniejsze silniki niż w modelach z napędem tylnym i AWD, gdyż w przedniej partii samochodu muszą znaleźć się wszystkie podzespoły napędowe.
Napęd tylny jest używany w samochodach o charakterystyce sportowej, np. sedanach premium, coupé czy kabrioletach. Silnik może być umieszczony z przodu, centralnie lub z tyłu. W związku z tym, że koła przednie nie muszą przekazywać momentu na nawierzchnię, auta z napędem na tył są zwinne. Minusem jest ryzyko utraty kontroli nad autem i wpadnięcia w poślizg nadsterowny („ucieczka” tyłu). Nadsterowna charakterystyka jest jednak postrzegana jako zaleta tylnego napędu przez wielu fanów dynamicznej jazdy.
Nowoczesne rozwiązanie AWD to najczęściej napęd 4x4 dołączany automatycznie. Łączy w sobie zalety napędu przedniego i tylnego. Dzięki możliwości przenoszenia momentu obrotowego na cztery koła poradzi sobie z mocnym silnikiem SUV-a premium czy sportowego sedana.
Zapewnia przyczepność w niemal każdej sytuacji. AWD zareaguje przeniesieniem momentu w taki sposób, aby auto było stabilne w warunkach ograniczonej przyczepności, np. podczas opadów deszczu czy jazdy w terenie.
Dlaczego warto wybrać samochód z AWD?
Nowoczesny samochód z AWD (napędem 4x4 dołączanym automatycznie) to auto, które spełni oczekiwania różnych kierowców. Warto wybrać pojazd z takim napędem nawet wtedy, gdy z utwardzonych dróg zjeżdża się okazjonalnie.
EKONOMICZNA I BEZPIECZNA JAZDA
AWD będzie trafnym wyborem, jeśli priorytetem jest pewna, ale przy tym ekonomiczna jazda. Zapewnia to np. montowany w Jaguarze E-PACE Standard Driveline 2.
Jest to układ z elektromechanicznie sterowanym pakietem sprzęgłowy, który kontroluje rozdział momentu obrotowego między przednią a tylną oś. W stosunku do systemu pierwszej generacji Standard Driveline 2 zużywa o 66% mniej energii elektrycznej i mechanicznej, co przekłada się na niższe zużycie paliwa i emisję CO2.
Ponadto, podczas normalnej jazdy, większość momentu obrotowego jest przekazywana tylko na przednią oś, co także przyczynia się do ekonomiczności. Dane dotyczące sytuacji drogowej są aktualizowane w zaledwie 100 ms. Dzięki temu, gdy dochodzi do utraty przyczepności, układ szybko zmienia ustawienia. W przypadku wykrycia uślizgu jednej z osi, proporcje podziału momentu obrotowego mogą się zmienić zakresie od 90/10 (przód/tył) do 10/90 (przód/tył).
PRZYJEMNOŚĆ Z PROWADZENIA
Samochody tylnonapędowe potrafią dać dużą radość z jazdy. Trudno jednak oczekiwać od nich, że w trudnych warunkach lub podczas jazdy w terenie zapewnią taki poziom przyczepności, jak auta z 4x4.
Układ AWD z systemem Intelligent Driveline Dynamics (IDD), który Jaguar stosuje m.in. w Jaguarach F-PACE, XE oraz XF, standardowo przekazuje napęd głównie na tył. Dzięki temu samochód wyposażony w ten system jest zwinny i świetnie nadaje się do dynamicznej jazdy.
Gdy warunki stają się trudniejsze, system rozdziela moment pomiędzy obie osie, żeby optymalnie wykorzystać dostępną przyczepność kół i zapewnić komfort. Inteligentna dynamika układu napędowego IDD przewiduje utratę przyczepności, dopasowując ustawienia z wyprzedzeniem.
AWD W SAMOCHODACH HYBRYDOWYCH I ELEKTRYCZNYCH
AWD pozwala wykorzystać pełnię możliwości, jakie daje technologia silników elektrycznych. W samochodach hybrydowych i EV stosowany jest nowatorski napęd wszystkich kół.
W modelach hybrydowych często jednostka spalinowa napędza oś przednią, a elektryczna oś tylną. Przykładem takiego napędu jest Electric Rear Axle Drive, zastosowany m.in. w Jaguarze E-PACE PHEV. System nie wymaga fizycznego mechanizmu łączącego oś przednią i tylną. Jest przy tym wydajny, zapewnia dobrą przyczepność oraz ekonomiczną jazdę (gdy istnieje taka możliwość, pracuje tylko silnik elektryczny napędzający tylną oś). Większy z SUV-ów Jaguara - F-PACE - w wersji hybrydowej wykorzystuje system Intelligent Driveline Dynamics (IDD), który połączoną moc silnika elektrycznego i benzynowego przekazuje na poszczególne koła dokładnie w takim rozłożeniu, jakie jest wymagane do uzyskania bezpieczeństwa, a przede wszystkim przyjemności prowadzenia.
Elektryczne samochody premium mają moc i moment obrotowy na poziomie topowych aut sportowych. Żeby zagwarantować bezpieczne prowadzenie, a przy tym dać kierowcy przyjemność z jazdy, stosuje się nowatorski system AWD.
W przypadku elektrycznego Jaguara I-PACE każda oś napędzana jest osobnym silnikiem. Elektryczny system AWD wykorzystuje czujniki stale monitorujące działania kierowcy i dostępną przyczepność kół. Na podstawie danych, wylicza optymalny rozkład momentu pomiędzy poszczególne koła, żeby zapewnić jak najlepszą przyczepność.